نفت رایگان و ارزان ایران به چین می‌رود. (✍️: بهزاد احمدي نيا)

بخش تخفیف‌ها و دریافت نفت ارزان و در حد رایگان ایران براساس قراداد مخفی ۵ ساه میان ایران ‏و چین آغاز شده و طی ماه‌های سال ۲۰۲۰ پکن تا روزی ۳۰۰هزار بشکه نفت بدون ثبت از ایران ‏دریافت کرده است.

بنابر گزارشی اختصاص که اویل‌پرایس منتشر کرده و در آن از داده‌های گمرک چین، همکاری ‏وب‌سایت کپلر(ردیابی انرژی و شفاف‌سازی تجارت) و منابع آگاه در داخل وزارت نفت ایران بهره ‏گرفته است؛ تجارت نفت ارزان (با تخفیف‌هایی تا ۱۲دلار در هر بشکه) و حتی بدون پرداخت ‏مشخص بین تهران و پکن آغاز شده و چینی‌ها بخشی از دستمزد خود برای توسعه‌ی میدان ‏یادآوران را پیش از آغاز به کار به‌صورت نفت دریافت کرده‌اند.

بنابراین اطلاعات حدفاصل ۱ ژوئن تا ۲۱ جولای ۲۰۲۰ (۱۲خرداد تا ۳۱تیر ۹۹) چین به ‌طور ‏میانگین روزانه ۱۵۹هزار بشکه نفت به‌صورت مستقیم، ۱۳۳هزار بشکه در روز از طریق انتقال تانکر ‏به‌تانکر و تحت عنوان نفت مالزی و اندونزی، ۲۴هزار بشکه در روز با تغییر نام به نفت عراق و ۲۲هزار ‏بشکه از طریق خرید توسط شرکت‌های پاکستانی نفت از ایران دریافت کرده است.

این فروش نفت بدون ثبت در گمرک چین و بدون پرداخت مشخص انجام شده و هفت شرکتی که ‏در خط مقدم این تجارت هستند در کشورهای پاکستان، مالزی، میانمار و سنگاپور ثبت شده‌اند.

همچنین برآورد شده است که ایران ۱۶۲هزار بشکه نفت دیگر نیز روزانه در این مدت فروخته به ‏مشتریان معمول دیگر یعنی روسیه و سوریه تحویل داده شده‌اند اما تراکنش مالی مشخصی برای ‏آنها وجود ندارد یعنی یا پولی در قبال آن پرداخت نشده یا کالاهایی دریافت شده که از مسیرهای ‏مشخص گمرکی ثبت نشده‌اند.

بنابر قوانین چین، این کشور ذخایر غیرمرتبط نفتی‌ای دارد که به‌ صوت موقت در سواحل انبار ‏می‌شوند تا مشتری ثانوی بیابند و درنتیجه در فهرست گمرک ثبت نمی‌شوند. این روش معامله برای ‏چینی‌ها فواید بسیاری دارد.‏

نخست اینکه می‌توانند بدون سرشاخ شدن با تحریم‌های آمریکا، نفت ایران را خریده و ذخیره‌سازی ‏کنند. دوم اینکه نیازی به پرداخت فوری یا حتی پرداخت با دلار نخواهند داشت و شرایط پرداخت ‏پول را خود تعیین می‌کند.

سومین فایده این است که این نفت را ۱۱ دلار زیر قیمت فوب نفت ‏ایران در خلیج‌فارس یا ۱۲دلار زیر قیمت فوب بصره (برای نفت‌هایی که به اسم عراق می‌گیرند) ‏خریداری می‌کنند که بسیار ارزان‌تر از خرید رسمی تمام می‌شود. چهارمین فایده این است که ‏تمامی هزینه‌های بیمه و خسارات نفتکش‌ها توسط شرکت بیمه کیش و با هزینه‌ی دولت ایران ‏پرداخت می‌شود و هزینه‌ی حمل نیز تقریبا رایگان تمام می‌شود.

پنجمین فایده این است که پکن با ‏ذخره‌سازی میلیون‌ها بشکه نفت ایران که با شرایط باورنکردنی و آسان دریافت می‌کند، یک امینیت ‏انرژی بالا برای خود ایجاد می‌کند و حتی می‌تواند در مواردی با فروش این نفت‌ها قیمت بازار نفت ‏را کنترل کند.

در سوی دیگر این معامله، ایران هم سهم بازار خود را به نام مالزی و عراق و اندونزی سند می‌زند و ‏هم نفت را با حداکثر ۵دلار سود در هر بشکه (باتوجه به میانگین قیمت سال۲۰۲۰) می‌فروشد. در ‏قبال این نفت ارز معتبر (دلار و یورو) دریافت نمی‌کند و هیچ تضمینی برای دریافت مطالبه‌ی همین ‏مقدار نیز ندارد چون فروش تحت قرارداد نبوده و به نام ایران ثبت نمی‌شود و مدارک ورود نفت به ‏چین نیز وجود ندارند درنتیجه امکان ادعای حقوقی برای دولت ایران کاملا منتفی است.

تنها ‏فایده‌هایی که جمهوری اسلامی در این معاملات می‌برد: نخست اینکه ناگزیر به تعطیلی کامل ‏چاه‌های نفت خود و آسیب قطعی به آنها نیست، ذخایر درحال تکمیل خشکی را حفظ می‌کند و ‏ذخیره‌سازی پر هزینه روی نفتکش‌ها را انجام نمی‌دهد اما اصلی‌ترین سود این است که در وانفسایی ‏که هیچ درآمد ارزی برای کشور وجود ندارد و بازارهای ارز به‌طور کامل از کنترل دولت خارج ‏شده‌اند، می‌تواند اندکی دلار غیرقانونی تأمین کند تا با آن گوشه‌ای هرچند کوچک از نیاز ارزی ‏کشور را برآورده سازد.‏

در این گزارش نام سه ابرنفتکش نیز ذکر شده که به‌صورت مداوم بین ایران و چین نفتکشی می‌کنند ‏و این نفت را اغلب در آب‌های مالزی، دهانه‌ی خلیج فارس یا آب‌های عراق به تانکرهای کوچکتر ‏تحویل می‌دهند یا مستقیما به بنادر چین می‌برند. این نفتکش‌ها عبارتند از جیزل، استریم و اسنو که ‏قابلیت حمل 2/1 میلیون بشکه در هر مسیر را دارند.‏

اویل‌پرایس براساس اطلاعات منابع داخل وزارت نفت ایران نوشته که دولت تهران در حال مذاکره ‏فشرده برای همکاری تازه با روس‌هاست تا سهمی نیز به آنها داده شود.